معادله قرآن و حکمت در حکمت صدرایی

Authors

ناصر محمّدی

استادیار دانشگاه پیام نور

abstract

این مقاله، به تفاوت­های حکمت و فلسفه پرداخته است. حکمت فراتر از فلسفه است. حکمت، فلسفه متجلّی در جان و روح و فعل و عمل آدمی است و حاصل نوعی مکاشفه و شهود، و فراتر از مباحث نظری و بحثی صرف است. حکمت، دانشی موهبتی و حاصل فیض الهی است؛ اما فلسفه، برای هر صاحب عقلی، پس از کسب مقدمات و اندکی ممارست در مسائل عقلی حاصل می­شود. لذا تحصیل حکمت برای هر کس میسّر نیست و مقدّمات و شرایطی دارد که برخی علمی و نظری و برخی عملی و اخلاقی­اند. آن­ها در واقع، اخلاق حکمت جویی­اند و حکیم فردی است متخلّق که خود تبلور حکمت عملی است. صدرا، با توجّه به عنایت «قرآن» و احادیث به واژه حکمت، آن را بر واژه فلسفه ترجیح می­دهد؛ اما حکمت مورد نظر او متعالی است، یعنی حکمتی است دینی و قرآنی و برگرفته از «قرآن» و احادیث. حکمت صدرایی در انطباق با قرآن است و تمامی آثار صدرا، عرصه این انطباق است. بدین لحاظ و به سبب اهتمام فراوان او به «قرآن» و تأویل، حکمت حاصله متعالی است و از دیگر فلسفه­ها برتر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معادلة قرآن و حکمت در حکمت صدرایی

این مقاله، به تفاوت­های حکمت و فلسفه پرداخته است. حکمت فراتر از فلسفه است. حکمت، فلسفة متجلّی در جان و روح و فعل و عمل آدمی است و حاصل نوعی مکاشفه و شهود، و فراتر از مباحث نظری و بحثی صرف است. حکمت، دانشی موهبتی و حاصل فیض الهی است؛ اما فلسفه، برای هر صاحب عقلی، پس از کسب مقدمات و اندکی ممارست در مسائل عقلی حاصل می­شود. لذا تحصیل حکمت برای هر کس میسّر نیست و مقدّمات و شرایطی دارد که برخی علمی و نظ...

full text

معادلة قرآن و حکمت در حکمت صدرایی

این مقاله، به تفاوت­های حکمت و فلسفه پرداخته است. حکمت فراتر از فلسفه است. حکمت، فلسفة متجلّی در جان و روح و فعل و عمل آدمی است و حاصل نوعی مکاشفه و شهود، و فراتر از مباحث نظری و بحثی صرف است. حکمت، دانشی موهبتی و حاصل فیض الهی است؛ اما فلسفه، برای هر صاحب عقلی، پس از کسب مقدمات و اندکی ممارست در مسائل عقلی حاصل می­شود. لذا تحصیل حکمت برای هر کس میسّر نیست و مقدّمات و شرایطی دارد که برخی علمی و نظ...

full text

همسنجی نظریه کلیات پنجگانه در حکمت سینوی و حکمت صدرایی

ارسطو در پی واکاوی در میان موجودات جهان خارج و طبقه بندی علوم، مجبور به طبقه بندی موجودات گردید که همین امر وی و شارحان او را به تدوین نظریه کلیات پنجگانه واداشت. براساس این آموزه تمامی موجودات عالم مادی در حقیقتی به نام جسم با هم مشترک بوده و در حقیقتی دیگر که بعدا به نام فصل خوانده شد با یکدیگر متمایزند. بزرگ حکیم جهان اسلام ابن سینا با بهره از تعالیم ارسطویی و بهره ازآموزه تفکیک وجود و ماهیت...

full text

هستی‌شناسی صدرایی و حکمت زندگی

زندگی و مسائل آن به هیچ وجه از فلسفه جدا نیستند. از همان آغاز کاوش‌های فلسفی در روزگار باستان، توجه به زندگی و یافتن شیوۀ درست زیستن یکی از مهم‌ترین موضوعات تفکر فیلسوفان بود. این روند با فراز و فرودهایی در طول تاریخ فلسفه ادامه داشت و امروزه نیز احیا شده است. بررسی فلسفی ‌این موارد را می‌توان حکمت زندگی نامید. برخی از فیلسوفان چنین چیزی را موضوع اصلی تأملات فلسفی خود قرار داده‌اند. در ‌این میا...

full text

علم و ادراک حیوانات در حکمت صدرایی

حیوانات، در فلسفۀ اسلامی، صاحب علم و ادراک‌اند. این مطالعه به منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات مبتنی بر فلسفه‌ی حکمت متعالیه انجام گردید. حکمت متعالیه فلسفه­ای وجودشناختی است. این سامانۀ فکری، اصالت را در هستی به «وجود» می‌دهد. بر پایۀ این نگرش، آنچه پهنۀ هستی را از خود آکنده، «وجود» است و ماهیات، حقایقی اعتباری‌اند. هستی، تحقق فعل خداوند است. هستی، مشکک است. هر مرتبه­ای، جملگی کمالات ما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
حکمت صدرایی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۷۷-۹۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023